Yapay Zeka İle Pandemi Yönetimi

Yapay zeka, pandemi yönetiminde büyük veri analizi, makine öğrenimi sayesinde önemli bir rol oynamaktadır. Bu makale, yapay zekanın salgınların yayılmasını öngörme, kontrol altına alma ve sağlık sistemlerini destekleme süreçlerindeki etkilerini incelemeyi amaçlamaktadır. Özellikle Covid-19 sırasında yapay zekanın vaka analizi, aşı geliştirme ve kamu sağlığına katkıları değerlendirilecektir. Çalışma, yapay zekanın gelecekteki pandemilere karşı nasıl daha iyi kullanılabileceğini de araştırmayı hedeflemektedir.

Pandemi yönetiminde yapay zeka, sağlık sistemlerini güçlendirmek için birçok alanda kullanılmaya başlandı. Özellikle Covid-19 pandemisi, yapay zekanın salgınları tahmin etme, yayılımı takip etme ve sağlık hizmetlerinin verimliliğini artırma konusunda ne kadar önemli olduğunu gösterdi. Yapay zeka, büyük veri analizi yaparak vaka sayılarını öngörmek, hastalık yayılımını incelemek ve sağlık sistemlerinin kapasitesini optimize etmek gibi görevlerde bulunmaktadır. Ayrıca, aşı ve ilaç geliştirme süreçlerini hızlandırarak, salgınlara karşı daha hızlı çözümler üretilmesini sağlamaktadır.

STM ThinkTech tarafından yapılan bir araştırmada, yapay zeka ve büyük verinin COVID-19 gibi salgın hastalıklarla mücadeledeki rolü incelenmiştir. Araştırma, yapay zekanın sağlık verilerini analiz ederek erken uyarı sistemleri oluşturma yeteneğini vurgulamaktadır. [1]

Yapay zeka ve Covid-19 mücadelesi adlı araştırmada, COVID-19'un yayılımını takip eden ve tahminler yürüten yapay zeka uygulamaları incelenmiştir. Sağlık alanında yapay zekanın veri analizi ve bilimsel makalelerin sınıflandırılmasındaki rolü vurgulanmıştır. [2]

Yapay zeka ile salgın hastalıkların yönetimi adlı araştırmada yapay zekanın salgın hastalıkların yönetimindeki rolünü ve bu alandaki uygulamalarını incelemektedir. Yapay zeka, sağlık verilerinin analizi ve hastalıkların yayılmasını önleme konusunda önemli bir araç haline gelmiştir. [3]

Bayındır Sağlık Grubu ve Softtech iş birliği ile geliştirilen bu sistem, Covid-19 pozitif hastaların %92’sini başarılı bir şekilde tespit etmektedir. Akciğer tomografisi görüntülerini analiz ederek hastalığın varlığını hızlı bir şekilde belirlemektedir. (M. Murat Ertem, 2020) [4]

Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi'nde yapılan bir çalışmada, yapay zekanın pandemi yönetimindeki rolü ve etkileri üzerine bir analiz gerçekleştirilmiştir. Araştırma, yapay zekanın sağlık alanındaki uygulamalarını ve kriz yönetimindeki katkılarını incelemektedir. (Doç. Dr. Gül Özüdoğru, 2021) [5]

DergiPark üzerinde yapılan bir çalışmada, yapay zeka ve kriz konulu makalelerin analizi gerçekleştirilmiştir. Çalışmada, Covid-19 pandemisi ve afet yönetimi konularında yapay zekanın nasıl kullanıldığı ve bu alandaki literatür incelenmiştir. (Yazar bilgisi verilmemiştir, 2020) [6]

Çalışmada betimsel nitelikte ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Veri toplama için yapay zeka ve pandemi yönetimi ile ilişkili gücel kaynaklar ve çalışmalar incelenmiş, gözden geçirilmiştir.

Salgın Yayılımını Tahmin Etme: Yapay zeka, büyük veri ve epidemiyolojik modellemeler kullanarak COVID-19 gibi salgınların yayılımını öngörmede etkin bir araçtır. Bu sayede erken müdahale ve tedbirlerin alınması sağlanabilir.

Sağlık Sistemlerinin Verimliliğini Artırma: Yapay zeka, hastanelerdeki kaynakları ve hasta akışını optimize ederek sağlık sistemlerinin yükünü hafifletir ve hizmetlerin verimliliğini artırır.

Aşı ve İlaç Geliştirme Süreçlerini Hızlandırma: Yapay zeka, potansiyel aşı ve ilaç adaylarını hızlı bir şekilde analiz ederek, tedavi geliştirme süreçlerini geleneksel yöntemlere göre hızlandırmıştır.

Kamu Sağlığı Yönetimine Katkı: Yapay zeka, karar vericilere pandemi yönetimi için gerçek zamanlı veri sağlayarak kamu sağlığı politikalarının daha hızlı ve etkili oluşturulmasına olanak tanır.

Yapay zeka, pandemi yönetiminde büyük bir dönüşüm sağlamaktadır. Salgınların yayılmasını öngörme, sağlık sistemlerini optimize etme ve aşı ile ilaç geliştirme süreçlerini hızlandırma konularında kritik bir rol oynamaktadır. Yapay zekanın sunduğu veri analizi ve modelleme yetenekleri, pandemilere karşı daha hızlı ve etkili müdahaleler yapılmasını sağlar. Bu, hem mevcut sağlık krizlerinin yönetiminde hem de gelecekteki olası salgınlarda önemli avantajlar sunar.

Yapay zekanın hastalık tespiti ve yönetimindeki olumlu etkileri göz ardı edilemez. Ancak, etik ve pratik sonuçlar da dikkate alınarak, hasta yararını gözeten, şeffaf ve adil bir şekilde kullanılması önem arz etmektedir.

Yapay zeka algoritmaları, büyük veri analizi ve makine öğrenimi teknikleri kullanarak sağlık verilerini daha etkili bir şekilde işleyebilmekte ve hastalıkları daha doğru bir şekilde tanımlayabilmektedir. Bu potansiyelin gerçekleştirilmesi için etik, güvenlik ve eğitim konularında daha fazla çalışma yapılması gerekmektedir.

Referanslar

[1]thinktech (Haziran 27, 2022) “Salgınları Yapay Zeka Ve Büyük Veri İle Durdurmak”

[2]Fikirturu (Nısan 16, 2020) “Yapay Zeka Covid-19 Mücadelesinin Neresinde?)

[3]Gazete Bilim (-) “Yapay Zeka Ve Pandemi Yönetimi”

[4]Bayındır Hastanesi (-) “Covid-19 Tanısında Yapay Zeka Temelli Karar Destek Sistemi”

[5] Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi (Nisan 5, 2023) “Covid-19 Pandemisinde Hastaların Depresyon, Anksiyete ve Stres Düzeyleri ve İlişkili Faktörler”

[6] Dergipark (Şubat 29, 2024) “Türkiye’de DergiPark Sistemindeki Yapay Zekâ ve Kriz Konulu Akademik Çalışmalar Üzerine Bir Değerlendirme”